Заң тәжірибемде жеке тұлғалардың банкроттығы туралы сұрақтарға жиі кездесемін. Қазақстан заңнамасындағы жақында енгізілген өзгерістер бұл рәсімді айтарлықтай жеңілдетті, бірақ сонымен бірге бірқатар түсінбеушіліктер туғызды. Шын мәнінде не өзгергенін және бұл қаржылық қиындықтарға тап болғандарға қалай әсер етуі мүмкін екенін талқылайық.

2023 жылдың 20 тамызынан бастап жеке тұлғалардың банкроттығы туралы заңға енгізілген түзетулер күшіне енді. Бұл өзгерістер рәсімді азаматтар үшін қолжетімді және жеңіл етуге бағытталған. Міне, негізгі жаңалықтар:

1. Өтінім беруді жеңілдету

Енді сотсыз банкроттық туралы өтініш беру кезінде азаматтар барлық несие берушілер мен қарыз сомаларын көрсетудің қажеті жоқ. Бұл ақпарат несие бюроларынан автоматты түрде алынады.

2. Төлем болмау мерзімін нақтылау

Маңызды өзгеріс төлемдердің болмау мерзімін есептеуге қатысты. Енді 1 АЕК-тен аспайтын сомадағы төлемдер төлемеу мерзімін анықтау кезінде есепке алынбайды.

3. Несие берушілер тізімін кеңейту

Сотсыз банкроттық рәсімі енді қарыз, несие және микрокредит шарттары бойынша талап ету құқығы бар барлық ұйымдардың міндеттемелеріне қолданылады, тіпті олардың лицензиясы жойылған немесе таратылған болса да.

4. Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру мүмкіндігі

Ең маңызды өзгерістердің бірі - борышкердің тұрақты табысы болған жағдайда, тіпті мерзімі өткен төлемдер болмаса да, төлем қабілеттілігін қалпына келтіру рәсімін қолдану мүмкіндігі.

5. Шығуға тыйым салуды жою

Төлем қабілеттілігін қалпына келтіру жоспары бекітілгеннен кейін борышкер елден шыға алады, бұған бұрын тыйым салынған.

6. Ұзақ мерзімді борышкерлер үшін жеңілдету

Егер төлемдердің болмау мерзімі 12 айдан асса, енді банкроттық рәсіміне жүгінер алдында қарызды алдын ала реттеу талап етілмейді.

Бұл өзгерістердің банкроттық рәсімін автоматты немесе шартсыз етпейтінін түсіну маңызды. Әр жағдай әлі де жеке қаралады және сот шешім қабылдау кезінде көптеген факторларды ескереді.

Клиенттер менен жиі сұрайды: "Бұл енді барлық қарыздардан оңай құтылуға болады дегенді білдіре ме?" Жауап онша қарапайым емес. Иә, рәсім қолжетімді болды, бірақ ол әлі де елеулі негіздемелерді қажет етеді және азаматтың қаржылық беделіне ұзақ мерзімді салдары болуы мүмкін.

Мысалы, банкроттық рәсімінен өткеннен кейін 5 жыл ішінде жаңа несиелер мен қарыздар алуға шектеулер қолданылады. Сонымен қатар, банкроттық туралы ақпарат несие тарихында қалады, бұл болашақта қаржылық операцияларды қиындатуы мүмкін.

Тағы бір маңызды нүкте: жаңа заң үш түрлі рәсімді қарастырады - сотсыз банкроттық (2024 жылы 5,9 млн теңгеге дейінгі қарыздар үшін), соттық банкроттық (үлкен сомалар үшін) және төлем қабілеттілігін қалпына келтіру. Қолайлы рәсімді таңдау борышкердің нақты жағдайына байланысты.

Қорытындылай келе, айтарым: рәсімнің жеңілдетілгеніне қарамастан, банкроттық мәселесі күрделі заңдық тақырып болып қала береді. Егер сіз өзіңізді банкрот деп жариялау мүмкіндігін қарастырып жатсаңыз, тәжірибелі заңгерге кеңес алу үшін жүгінуді ұсынамын. Кәсіби көмек сізге барлық ықтимал салдарларды бағалауға және қаржылық проблемаларды шешудің ең қолайлы жолын таңдауға көмектеседі.